درباره افشین

متولد ۲۴ دی ۱۳۵۶ و ساکن مشهد.

لیبره‌آفیس و فایربرد

Firebird database server

لیبره‌آفیس به خودی خود نمی‌تواند داده‌ها را ذخیره و مدیریت کند. برای این کار، به یک موتور پایگاه داده نیاز دارد. برای این منظور برنامه‌های مختلفی وجود دارند، اما موتور پایگاه دادهٔ فایربرد بهترین است و مهم‌ترین دلیلش تنوع روش‌هایی است که برای اتصال به پایگاه داده در اختیار کاربر می‌گذارد.
اجازه بدهید موضوع را با زبانی ساده و قابلِ‌فهم برای افراد غیرفنی روشن کنیم.

اگر فایربرد را به یک گاوصندوق دیجیتال تشبیه کنیم، برای باز کردن درِ این گاوصندوق و دسترسی به اطلاعات داخلش روش‌های مختلفی وجود دارد:

  • روش داخلی (Embedded): مثل این است که همه چیز، هم اطلاعات و هم کلید گاوصندوق، در یک فایل باشد. این روش برای کسانی که تازه شروع به کار با گاوصندوق اطلاعات کرده‌اند، خیلی ساده است.
  • روش خارجی (External): اطلاعات در یک فایل جداگانه و کلید در یک فایل دیگر ذخیره می‌شود. این روش امن‌تر است و برای کسانی که حرفه‌ای‌تر هستند، مناسب است.
  • روش مرکزی (Server): فرض کنید اطلاعات در یک گاوصندوق مرکزی در یک بانک قرار دارد و چند نفر هم‌زمان می‌توانند با کلیدهای مختلف به آن دسترسی داشته باشند. این روش برای کار گروهی خیلی خوب است.
  • اتصال‌دهنده‌های JDBC و ODBC که حکم کلیدهای اضافه را برای باز کردن در گاوصندوق دارند و معمولاً کمی کندتر هستند.

لیبره‌آفیس ۲۵.۲.۲ منتشر شد

نسخهٔ ۲۵.۲.۲ لیبره‌آفیس منتشر شد.

در این انتشار نسخهٔ جدید بانک کلمات فارسی با اصلاحات و بهینه‌سازی‌های فراوان جایگزین نسخهٔ قدیمی شد. 😊

https://bugs.documentfoundation.org/show_bug.cgi?id=164996

این بانک را که برای آماده‌سازی‌اش ساعت‌ها وقت صرف شد هدیه می‌کنم به روح مادرم که یقین دارم با اینکه جسمش دیگر در این دنیا نیست، اما روحش از انتشار آن خوشحال خواهد شد.


علاوه بر این اِشکالی که در متن‌های فارسیِ هم‌تراز (Justify) وجود داشت برطرف شده است.

https://bugs.documentfoundation.org/show_bug.cgi?id=164140

جشن روز آزادی اسناد

لوگوی روز آزادی اسناد

چرا روز آزادی اسناد اهمیت دارد؟

هر ساله، روز آزادی اسناد یادآور این ایدهٔ مهم و ارزشمند است که ما باید کنترل خود را بر داده‌هایمان حفظ کنیم. این کنترل شامل نحوهٔ ذخیره‌سازی، دسترسی، به‌اشتراک‌گذاری و حفظ قابلیت استفاده از داده‌ها در طول زمان است. در مرکز این مسئله، استانداردهای باز و فرمت‌هایی قرار دارند که بدون هیچ محدودیتی قابل خواندن، استفاده و توسعه هستند.

آزادی اسناد یعنی چه؟

آزادی اسناد به این معناست که بتوانیم اسناد دیجیتالی ایجاد کنیم و به آن‌ها دسترسی پیدا کنیم بدون اینکه به نرم‌افزارهای خاص شرکت‌هایی وابسته باشیم. اسناد باید در هر سیستمی قابل باز کردن باشند، چه امروز و چه در آینده. این امر تنها با استفاده از استانداردهای باز مانند ODF (فرمت اسناد باز) یا PDF/A ممکن است.

فرمت‌های انحصاری می‌توانند محتوای شما را زندانی کنند. تصور کنید که بخواهید یک پروژهٔ قدیمی را باز کنید و متوجه شوید که نرم‌افزار مربوطه دیگر وجود ندارد یا نیاز به اشتراک دارد. این مشکل نشان می‌دهد که داده‌های شما نباید به دلیل تغییر مدل کسب‌وکار یک شرکت منقضی شوند.

چگونه می‌توانیم از آزادی اسناد حمایت کنیم؟

  • از نرم‌افزارهایی استفاده کنید که از فرمت‌های باز پشتیبانی می‌کنند (مثل لیبره‌آفیس).
  • اسناد خود را در فرمت‌های باز مثل .odt، .ods یا .pdf ذخیره کنید و به اشتراک بگذارید (نه فرمت‌های انحصاری مثل .docx یا .xlsx).
  • در پروژه‌های کاری برای استفاده از استانداردهای باز فشار بیاورید.
  • اطلاع‌رسانی کنید. بسیاری از افراد اصلاً متوجه نیستند که فرمت فایل‌ها می‌تواند آن‌ها را زندانی کند.

امروز یک دقیقه وقت بگذارید و به فایل‌هایی که ایجاد می‌کنید فکر کنید. آیا این فایل‌ها واقعاً متعلق به شما هستند؟

روز آزادی اسناد و لیبره‌آفیس

لوگوی روز آزادی اسناد

چهارشنبه، ششم فروردین روز آزادی اسناد است و لیبره‌آفیس آن را جشن خواهد گرفت.
در این روز، سه وبینار در ساعت‌های ۱۳ و ۱۸ و ۲۳ برگزار خواهد شد که در آن‌ها به تاریخچهٔ فرمت ODF و همچنین به اینکه چرا فرمت‌های استاندارد برای حاکمیت دیجیتال اهمیت به‌سزایی دارند، پرداخته خواهد شد.
برای شرکت در وبینارها، می‌توانید به نشانی زیر متصل شوید:

https://jitsi.documentfoundation.org/dfd2025

روز آزادی اسناد یک رویداد جهانی است که هدف آن ترویج استفاده از فرمت‌ها و استانداردهای باز در اسناد دیجیتال است. این روز به کاربران و سازمان‌ها کمک می‌کند تا از فناوری‌های آزاد و غیروابسته به‌جای یک نرم‌افزار خاص استفاده کنند و به این ترتیب، استقلال، دسترسی بلندمدت و امنیت بیشتری در مدیریت اسناد داشته باشند.

حمایت آلمان از لیبره‌آفیس

ایالت شلسویگ-هولشتاین در آلمان در حال انتقال ۳۰,۰۰۰ کامپیوتر از مایکروسافت‌آفیس به لیبره‌آفیس است تا از این طریق وابستگی خود به غول‌های فناوری غیراروپایی را کاهش دهد. این اقدام به بهبود حاکمیت دیجیتال، دسترسی عمومی به کدهای نرم‌افزاری و تشویق سایر ادارات عمومی به پیروی از این الگو کمک می‌کند.
رئیس دفتر دولتی این ایالت نیز بر اهمیت استقلال فناوری و تأثیرگذاری بر فرآیندهای IT تأکید کرده و اعلام کرده که نرم‌افزارهای متن‌باز باید به استانداردی در ادارات دیجیتال تبدیل شوند.

حذف فاصله‌های اضافه

به‌طور کلی در هیچ‌جای اسناد متنی (اسنادی که در واژه‌پردازها آماده شده‌اند) نباید بین دو واژه بیشتر از یک فاصله (اسپیس) وجود داشته باشد و فاصله‌های بیشتر گذشته از آنکه نشانهٔ شلختگی حروف‌چین است، سند را هم از زیبایی و شکیل بودنش درمی‌آورد.
نکته: برای درج فاصله‌های بیشتر در جاهای مختلف (مثلاً شعر) باید از راهکارهای دقیق‌تر و بی‌دردسرتری استفاده کرد.

اما حالا اگر متنی به دستمان رسید که در جای‌جای آن، دو فاصله یا بیشتر پشت‌سرهم تایپ شده بود، باید چه کرد؟ آیا باید فاصله‌های اضافه را یکی‌یکی و دستی حذف کرد؟ اگر سند چندین و چند صفحه بود چی؟
نه، راه بسیار ساده‌تری هست:
با عبارت باقاعدهٔ زیر می‌توانید به‌یک‌باره تمام فاصله‌های اضافی را حذف کنید.

حذف فاصله‌های اضافه از میان واژه‌ها

با CTRL+H پنجرهٔ Find & Repalce را باز کنید. در قسمت Other Options روی مثلث کوچک کنارش بزنید و سپس هفتک (تیک) Regular Expressions را بزنید تا امکان استفاده از عبارت‌های باقاعده فراهم بشود.
حالا در فیلد Find عبارت باقاعدهٔ

[:space:]{2,}

را بنویسید و در فیلد Replace فقط یک بار دکمهٔ اسپیس را بزنید. برای خاتمهٔ کار روی دکمهٔ Replace All بزنید و تمام.

تصحیح کارآمدتر کلمات فارسی

یازده سال قبل با اشتیاق و پیگیری‌های زیاد و با حمایت‌هایی که علاقه‌مندان نرم‌افزار آزاد کردند زبان فارسی و بانکی غنی از واژه‌های فارسی به بخش تصحیح خودکار کلمات در مجموعه‌نرم‌افزار اداری اپن‌آفیس اضافه شد و بعدتر در لیبره‌آفیس بهینه و تثبیت شد.

پس از وقفه‌ای طولانی، با کمک‌های فنی یک دوست آن بانک حجیم را اصلاح و بهینه کرده‌ام و در اختیار تیم توسعه‌دهندهٔ لیبره‌آفیس گذاشتم.
کلمات پرشمار زیادی که در حوزهٔ رسم‌الخط بودند و نمی‌توان آن‌ها را غلط دانست از بانک حذف شدند تا در جای بهتر و درست‌تری از لیبره‌آفیس به‌کار گرفته شوند.
هدف این بود که باری را که بر دوش بخش تصحیح خودکار نهاده شده از دوش آن برداریم و این مسئولیت را به افزونه‌ای مشابه ویراستیار بسپاریم. این تفکیک این فرصت را ایجاد می‌کند تا بانک را با واژه‌هایی واقعاً لازم غنی‌تر کنیم و قدرت لیبره‌آفیس را در تصحیح خودکار کلمات غلط بیشتر کنیم.
علاوه بر این صورت غلط و درست واژه‌های بسیار دیگری نیز به بانک افزوده شدند تا کارآمدی آن بیشتر از قبل شود.

بانک جدید در انتشار بعدی لیبره‌آفیس، یعنی نسخه‌های ۲۴.۸.۶ و ۲۵.۲.۲ در دسترس کاربران خواهد بود.

نکته: به‌روزرسانی این بانک حتی پس از انتشار نسخهٔ پایدار بعدی متوقف نخواهد شد و با گذشت زمان بهتر و غنی‌تر خواهد شد.