درباره افشین

متولد ۲۴ دی ۱۳۵۶ و ساکن مشهد.

لیبره‌آفیس ۲۴.۸.۷

لیبره‌آفیس ۲۴.۸.۷ منتشر شد.

این هفتمین و آخرین به‌روزرسانی جزئی برای سری ۲۴.۸ لیبره‌آفیس است و پشتیبانی از آن تا اواخر خرداد ۱۴۰۴ بیشتر نیست. پیشنهاد می‌کنیم لیبره‌آفیس را به نسخهٔ ۲۵.۲ به‌روز کنید.

شفافیت در تغییرات ردشده در یک سند

درحال حاضر، اگر کاربری تغییری را در سندی اعمال کند و این تغییر توسط دیگران رد بشود، رد کردن این تغییر بدون هیچ نشانه‌ای در سند صوت می‌گیرد که می‌تواند باعث سوءتفاهم شود. برای مثال اگر افشین بندی را به قرارداد اضافه کند و حسین آن را رد کند، افشین ممکن است تصور کند که پیشنهادش پذیرفته شده است، زیرا رد شدن آن در سند مشخص نیست.

ویژگی جدید Reinstate (که در نسخه‌های بعدی اضافه خواهد شد) این مشکل را با ایجاد یک تغییر ردیابی‌شدهٔ معکوس حل می‌کند:

  • اگر افشین متنی را اضافه کرده باشد و حسین بخواهد آن را رد کند، به‌جای حذف بی‌صدا، می‌تواند با استفاده از Reinstate یک حذف ردیابی‌شده روی آن اعمال کند. این اقدام نشان می‌دهد که پیشنهاد افشین رد شده است.
  • اگر افشین متنی را حذف کرده باشد و حسین بخواهد آن را بازگرداند، می‌تواند با استفاده از Reinstate همان محتوا را دوباره به سند اضافه کند، بدون نیاز به تایپ مجدد.

بازگردانی یک تغییر در سند

این ویژگی به‌ویژه در همکاری‌های گروهی مفید است، زیرا رد شدن یا بازگرداندن تغییرات سند را به‌صورت شفاف و قابل‌ردیابی نشان می‌دهد.

بنیاد اسناد

بنیاد اسناد (The Document Foundation) یک سازمان غیرانتفاعی است که هدف آن ترویج و توسعهٔ نرم‌افزارهای آزاد و متن‌باز برای کار با اسناد است. این بنیاد در سال ۲۰۱۰ (۱۳۸۹ خورشیدی) توسط گروهی از اعضای جامعهٔ اپن‌آفیس تأسیس شد، اعضایی که نگران آیندهٔ این مجموعهٔ اداری پس از خریده شدن سان‌مایکروسیستمز توسط اوراکل بودند.

هدف اصلی این بنیاد ایجاد یک مجموعهٔ اداری مستقل و با قابلیت پشتیبانی از فرمتِ باز و استاندارد ODF است که تحت کنترل هیچ شرکت خاصی نباشد. مهم‌ترین محصول این بنیاد، مجموعه‌نرم‌افزار اداری لیبره‌آفیس است که یک جایگزین قدرتمند و رایگان برای مجموعه‌های اداری تجاری محسوب می‌شود و از فرمت‌های مختلف اسناد، از جمله فرمت‌های مایکروسافت‌آفیس پشتیبانی می‌کند.

به طور خلاصه، بنیاد اسناد سازمانی است که برای توسعه و ترویج نرم‌افزارهای آزاد اداری تلاش می‌کند و لیبره‌آفیس مهم‌ترین دستاورد آن است.

آلمان، پیش به سوی ODF

آلمان و فرمت ODF

دولت آلمان تصمیم گرفته است که از حالا تا پایان سال ۲۰۲۷ (کمتر از ۳ سال دیگر) در کلیهٔ بخش‌های دولتی خود، از فرمت ODF که یک فرمت باز و استاندارد است استفاده کند.

دلیل این تصمیم این است که وقتی پرونده‌ها (فایل‌ها) در فرمت‌های انحصاری (بسته) ذخیره می‌شوند، مردم و نهادها برای خواندن یا ویرایش آن‌ها به نرم‌افزارهای خاصی (مانند مایکروسافت‌آفیس) وابسته می‌شوند، اما با فرمت‌های باز مثل ODF هرکسی می‌تواند با نرم‌افزارهای مختلف (مانند لیبره‌آفیس) به اسناد دسترسی داشته باشد و به این نحو حرف آخر را شرکت‌های بزرگ نرم‌افزاری نمی‌زنند. این کار به آلمان کمک می‌کند که مستقل‌تر باشد و بتواند نوآوری بیشتری در کارهای اداری‌اش داشته باشد. شورای برنامه‌ریزی فناوری اطلاعاتِ آلمان از یک کمیتهٔ استانداردسازی خواسته است که کارِ عملیاتی کردن این تغییر را آغاز کند.

صفحهٔ آغازین بهتر برای لیبره آفیس

«صفحهٔ آغازین» (Splash Screen) چیست؟

وقتی برنامهٔ لیبره‌آفیس را باز می‌کنید، قبل از اینکه پنجرهٔ اصلی نمایش یابد و قابل استفاده شود، یک صفحهٔ خوش‌آمدگویی کوتاه (Splash Screen) نشان داده می‌شود. این صفحه تشبیهاً مثل جلدِ یک کتاب است که قبل از شروع به خواندنش می‌بینید.

صفحهٔ خوش‌آمدگویی

مشکل روش فعلی

  • این صفحه با یک کد سفارشی ترسیم روی صفحه ایجاد می‌شود، یعنی به‌جای اینکه کتابخانهٔ رابط کاربری لیبره‌آفیس برای ایجاد یک صفحهٔ شروع استفاده شود، برنامه‌نویس یک widget سفارشی ایجاد کرده است که اول تصویر پس‌زمینه را می‌گذارد و بعد هم نوار پیشرفت را به‌صورت یک مستطیل رنگی رسم می‌کند.
  • گاهی اندازه یا شکلش با پنجرهٔ اصلی هماهنگ نیست و نوار پیشرفت هم شبیه بقیهٔ قسمت‌های برنامه دیده نمی‌شود؛
  • اگر حالت تاریک یا روشنِ سیستم را عوض کنید، این صفحه متناسب با تغییر شما عوض نمی‌شود؛
  • متن‌ها فقط به انگلیسی است و تغییرش به زبان‌های دیگر سخت است؛
  • کل این صفحه در یک برنامهٔ جداگانه به نام `oosplash` اجرا می‌شود که کار نگهداری را پیچیده‌تر می‌کند.

راه‌حل جدید: استفاده از روش weld کتابخانه VCL

در این روش، مانند دیگر پنجره‌های مورد استفاده در لیبره آفیس، از ابزار Glade برای طراحی رابط گرافیکی استفاده می‌شود و نمایش پنجره به سادگی با استفاده از روش weld کتابخانه VCL انجام می‌گیرد.

چرا روش جدید بهتر است؟

  • ظاهر هماهنگ: صفحهٔ آغازین شبیه بقیهٔ قسمت‌های برنامه می‌شود؛
  • هماهنگی با پوسته: حالت تاریک و روشن سیستم را رعایت می‌کند؛
  • قابل ترجمه: متن‌ها ساده‌تر به زبان‌های دیگر در می‌آیند؛
  • نگهداری آسان: دیگر بخشی جداگانه نیست که بخواهیم به‌روزرسانی‌ یا اشکال‌زدایی‌اش کنیم.

هدف این است که وقتی لیبره‌آفیس را باز می‌کنید، یک صفحهٔ آغازین مرتب و هماهنگ ببینید که از همهٔ قابلیت‌های معمول در رابط کاربری لیبره آفیس پشتیبانی کند و نگهداری‌اش هم ساده باشد. درخواست پیاده‌سازی این روش در باگزیلا ذیل باگ tdf#166128  ثبت شده است.

بهبود ردگیری تغییرات در لیبره‌آفیس

یکی از ویژگی‌های واژه‌پرداز لیبره‌آفیس قابلیت ردگیری تغییرات (Track Change) در سند است. این قابلیت با همهٔ مفید بودنش یک مشکل مهم داشت:

قبلاً، تنظیمات ردگیری تغییرات برای کل سند اعمال می‌شد. یعنی اگر یک نفر ردگیری تغییرات را روشن می‌کرد، تمام افرادی که روی آن سند کار می‌کردند، تغییراتشان ثبت می‌شد. این موضوع می‌توانست مشکل‌ساز باشد، به‌ویژه وقتی چند نفر به‌صورت هم‌زمان روی یک سند کار می‌کردند.

فرض کنید علی مشغول تایپ کردن در یک سند است و رضا ردگیری تغییرات را روشن کند. متأسفانه بلافاصله هر چی علی تایپ کرده است به‌صورت تغییراتِ ثبت‌شده (اضافه شدن) نشان داده می‌شود، که برای رضا گیج‌کننده است، چون او فقط در حال تایپ کردن بوده و تنظیمات را تغییر نداده است.

راه‌حل جدید این است که هر کاربر می‌تواند به‌طور مستقل ردگیری تغییرات را برای خود روشن یا خاموش کند. این یعنی اگر کاربر اول ردگیری تغییرات را خاموش کند، آنچه تایپ کرده است به‌عنوان تغییر ثبت نمی‌شوند، حتی اگر کاربر دوم ردگیری تغییرات را روشن کرده باشد.

Per-user track changes recording in Writer

مزایای راه‌حل جدید:

  • هر کاربر می‌تواند تصمیم بگیرد که آیا می‌خواهد تغییراتش ثبت شود یا خیر؛
  • وقتی چند نفر به‌صورت هم‌زمان روی یک سند کار می‌کنند، تداخل کمتری ایجاد می‌شود؛
  • کاربران می‌توانند به‌راحتی ببینند که چه کسی چه تغییراتی در سند داده است.

به‌عبارت ساده‌تر قبلاً مثل این بود که یک کلید برای روشن و خاموش کردن ردگیری تغییرات وجود داشت که برای همه اعمال می‌شد. حالا، هر کاربر یک کلید جداگانه برای خودش دارد. این ویژگی جدید، کار با اسناد مشترک را آسان‌تر و شفاف‌تر می‌کند، زیرا به هر کاربر اجازه می‌دهد تا کنترل بیشتری بر ردگیری تغییرات داشته باشد.