جاوا و لیبره‌آفیس

لیبره‌آفیس برای برخی قابلیت‌هایش به جاوا یا Java Runtime Environment (JRE) نیاز دارد.
برای مثال برخی پلاگین‌ها، افزونه‌ها و ماکروهای پایتون برای اینکه درست کار کنند، به نصب بودن جاوا وابسته‌اند و اگر نصب نباشد، لیبره‌آفیس خطای زیر را خواهد داد:

خطای نصب نبودن جاواابتدا باید ببینیم که اصلاً جاوا روی سیستم‌عاملمان (مثلاً اوبونتو) نصب هست یا نیست.
برای این منظور به مسیر زیر بروید و ببینید که آیا جاوا را می‌بینید یا نه.

مسیر دسترسی به جاوا در لیبره‌آفیس

اگر نصب نبود، ترمینال را با استفاده از (CTRL+ALT+T) باز کنید و دو دستور زیر را به ترتیب وارد کنید:

sudo apt install default-jre
sudo apt install libreoffice-java-common

اگر سیستم‌عاملتان فدورا است، دستور زیر را وارد کنید:

sudo dnf install default-jre libreoffice-java-common

اگر لیبره‌آفیس باز است، ببندید و دوباره باز کنید.
حالا دوباره به همان مسیری که عکسش را در ابتدای مطلب گذاشتیم بروید. جاوا را خواهید دید.

نماد تلفن و نشانی

اگر می‌خواهید کد یونیکد نویسه‌ای را که در سندتان استفاده شده بدانید، کافی است کلید Alt+X را بگیرید تا عوضِ آن نویسه کد یونیکدش نمایش داده شود.

از این قابلیت مفید می‌شود استفادهٔ مفید دیگری هم کرد و آن درج آسان‌تر نمادها (Symbols) در سند است. بسیاری از نمادها کد یونیکد دارند و اگر من کدشان را درج کنم و بعد کلید Alt+X را بفشارم، نماد متناظر با آن کد در سند درج می‌شود.

برای مثال من می‌خواهیم قبل از درج شماره‌تلفن و نشانی محل کارم نماد تلفن و پاکت پستی را درج کنم. برای این منظور قبل از شماره‌تلفن اعداد 2706 را می‌نویسم و بعد Alt+X را می‌زنم که بلافاصله نماد شماره‌تلفن جایگزین آن کد می‌شود. همین کار را برای نشانی محل کارم هم می‌کنم، منتها این بار عدد 2709 را می‌نویسم و بعد هم Alt+X را می‌فشارم تا نماد پاکت پستی جایگزینش بشود.

نماد تلفن و نشانی پستی

نماد تلفن و نشانی پستی

نسخه جدید ODF Toolkit 0.12.0 منتشر شد

همان طور که می‌دانید، لیبره آفیس از قالب ODF‌ (قالب باز مستندات) به صورت بومی بهره می‌گیرد که برای نرم‌افزارهای مختلف زیرقالب‌های متفاوتی دارد: odt برای متن، ods برای صفحه گسترده، odp برای ارائه و …

جزئیات مشخصه ODF به صورت باز در اختیار همگان قرار دارد، و با لیبره‌آفیس می‌توان این مستندات را ایجاد و ویرایش کرد و در اختیار دیگران قرار داد. اما برای ایجاد، تغییر و پردازش پرونده‌های ODF حتی نیاز به لیبره آفیس هم ندارید! این مستندات حتی با آفیس مایکروسافت هم قابل استفاده هستند، اما اگر به نرم‌افزار آزاد علاقه‌مند هستید، کتابخانه‌های مناسبی برای این کار وجود دارد که نرم‌افزار آزاد هستند.

به عنوان مثال، ODF Toolkit یکی از این کتابخانه‌ها است که به زبان جاوا نوشته شده است. در نسخه جدید این کتابخانه، اشکالات بسیاری رفع شده و نرم‌افزار در زمینه قابلیت اعتماد و امنیت بهبود یافته است.

برای توضیحات بیشتر، به این سایت مراجعه کنید:

https://odftoolkit.org/

تنظیم طول و عرض در صفحه‌گسترده

در صفحه‌گستردهٔ لیبره‌آفیس هر ستون/ردیف طول و عرض مشخصی دارد، اما اگر داده‌هایی که وارد سلول می‌کنید به جایی بیشتر از فضای پیش‌فرض نیاز داشتند چی؟
راه ساده‌ای دارد. (عکس‌ها را در بخش نظرات گذاشته‌ایم.)

نشان‌گر ماوس را درست در حاشیهٔ هر ستون یا هر ردیف ببرید و زمانی که شکل آن به یک پیکان دوجهته تبدیل شد، ۲ بار کلیک کنید.
با این کار طول یا عرض هر ستون/ردیف متناسب با داده‌ای که در آن هست بیشتر خواهد شد.

تنظیم فضای یک ستون.

تنظیم فضای یک ردیف.

راه دیگر این است که روی ستون یا ردیف مدنظرتان راست‌کلیک کنید و گزینهٔ Optimal Width یا Optimal Height را انتخاب کنید و بعد هم اندازهٔ دلخواهتان را وارد کنید.

تنظیم دقیق و ثابت فضای یک ردیف. تنظیم دقیق و ثابت فضای یک ستون.

بالاخره راست یا چپ؟

هر واژه‌پرداز درست‌درمانی در رابط کاربری‌اش دکمه‌هایی برای تغییر جهت پاراگراف دارد.
واژه‌پرداز لیبره‌آفیس نیز از این قاعده مستثنی نیست و کاربر می‌تواند بسته به زبان سندش جهت پاراگراف‌ها را از راست به چپ (RTL) یا از چپ به راست (LTR) کند.

اما اگر در یک متن فارسی و درست وسط یک پاراگراف لازم شد متنی انگلیسی را بنویسید که در انتهای آن هم علائم سجاوندی (مثل نقطه یا علامت سؤال) بود چی؟
واضح است که در این صورت آن علائم در سمت صحیحشان قرار نمی‌گیرند.
چه باید کرد؟ آیا می‌توان وسط متن کاری کرد که سمت و سوی آن در همان جهتی باشد که لازم است؟

در استاندارد یونیکد مجموعه‌نویسه‌هایی تدوین شده است که گرچه در سند دیده نمی‌شوند، اما متن را اصطلاحاً دوسویه (دوجهته) می‌کنند.

حالا چطوری با یک صفحه‌کلید استاندارد درجشان کنیم؟
نکتهٔ مهم: صفحه‌کلید ویندوز ۱۰ اسماً استاندارد است، ولی واقعاً نیست. صفحه‌کلید استاندارد را از این پیوند نصب کنید و فعالش کنید.

در یک متن فارسی قبل از کلمهٔ انگلیسیِ مدنظرتان ALT سمت راست را همراه با ] بگیرید. حالا کلمهٔ انگلیسی‌تان را بنویسید و بعد ALT سمت راست را همراه با حرف ح بگیرید و ادامهٔ متن فارسی‌تان را بنویسید.

اگر متن شما انگلیسی بود و خواستید وسطش فارسی بنویسید، ابتدا ALT سمت راست را همراه با [ بگیرید. بعد کلمهٔ فارسی‌تان را بنویسید و در نهایت هم ALT سمت راست را همراه با حرف ح بگیرید و ادامهٔ متن انگلیسی‌تان را بنویسید.

املا و دستورِ زبان

لیبره‌آفیس برای بررسی املا و دستور زبان کلمات از فرهنگِ‌لغت‌های چندزبانه پشتیبانی می‌کند و فارسی نیز یکی از آن‌هاست.
با این حال فرهنگ‌لغتِ فارسی بسیار فقیر است و فعلاً کارایی ناچیزی دارد، بنابراین در این آموزش فرض را بر این گذاشته‌ایم که شما قصد دارید از این قابلیت در اسناد انگلیسی‌زبان بهره ببرید.

برای فعال کردن غلط‌یاب املایی و دستور زبانی دو راه وجود دارد:
۱. روش دستی
۲. روش خودکار، یعنی هم‌زمان با تایپ کردن شما.

برای روش دوم به مسیر زیر بروید:

Tools → Options → Language Settings → Language

فعال کردن املا و دستور زبان در لیبره‌آفیس

بعد در همان مسیر به Writing Aids بروید و گزینه‌های Check spelling as you type و Check grammar as you type را تیک بزنید.

و بعد باز در همان مسیر به English Sentence Checking بروید و گزینه‌های زیر Grammar Checking و Punctuation را تیک بزنید.

فعال کردن املا و دستور زبان در لیبره‌آفیس

تمام شد.
واژه‌پرداز لیبره‌آفیس از حالا به‌طور خودکار و هم‌زمان با تایپ کردن شما یک خط زیگزاگی قرمز رنگ زیر کلمهٔ نادرست می‌کشد و زیر کلماتی را هم که خطاهای دستور زبانی دارند یک خط زیگزاگی آبی‌رنگ می‌کشد.

نمایی از بررسی دستور زبان در جملاتنمایی از بررسی املای کلمات

ابزارها → گزینه ها → تنظیمات زبان → زبان

ته‌نقش

ته‌نقش زدن (Watermark) روشی برای درج هرگونه گرافیک یا متن در پس‌زمینهٔ تمام صفحات یک سند است تا اطمینان حاصل شود که آن سند کپی یا پخشِ عمومی نشده است.
به‌بیان دیگر ته‌نقش روشی برای شناسایی اسنادِ اصل از اسنادِ کپی‌شده یا تکثیرشده است.

برای ته‌نقش زدن اسناد می‌توان از کلماتی مانند «پیش‌نویس» یا «کپی نکنید» یا «محرمانه» به عنوان پس‌زمینه‌ای شفاف برای همهٔ صفحات یک سند استفاده کرد.

راه‌های مختلفی برای انجام آن وجود دارد، اما دو روش زیر به‌نظر من ساده‌ترینشان هستند:

  1. استفاده از متن به‌عنوان پس‌زمینه؛
  2. استفاده از تصویر به‌عنوان پس‌زمینه

در روش اول به مسیر زیر بروید:

Font → Watermark

بعد در پنجرهٔ ته‌نقش متن دلخواهتان را بنویسید و فونت، رنگ متن، میزان شفافیت متن و زاویهٔ قرار گرفتنش روی کاغذ را تنظیم کنید.

در روش دوم به مسیر زیر بروید:

Format → Page
Area → Bitmap → Add/Import button

عکس دلخواهتان را انتخاب کنید و نامی به آن بدهید.
حالا باید موقعیت قرار گرفتنش در سند را تنظیم کنید. برای این کار از گزینه‌های Style گزینهٔ Custom Positioning/Size و سپس Center را انتخاب کنید.
در نهایت هم در برگهٔ Transparency و انتخاب گزینهٔ Transparency Mode میزان شفافیت تصویرتان را روی ۵۰ درصد بگذارید.