این پادکست را با هوش مصنوعی و با استناد به این منبع ساختم. طبیعتاً خالی از عیب و نقص نیست، اما تجربهٔ جالبی است. امیدوارم از شنیدنش لذت ببرید.
پادکست: چرا ODF مهم است؟
پاسخ دادن
برنامه‌های امسال تابستان کد گوگل
مطابق سنت هر ساله امسال هم لیبره‌آفیس در تابستان کدِ گوگل شرکت می‌کند. امسال قرار است این کارها انجام شود:
- ساخت یک ابزار گزارش‌ساز جدید: یک ابزار جدید و قوی‌تر می‌سازند که به کاربران کمک می‌کند گزارش‌های مختلف را راحت‌تر درست کنند. این ابزار جدید با زبان برنامه‌نویسی ++C نوشته می‌شود و جایگزین ابزار قدیمی‌تری می‌شود که با زبان جاوا کار می‌کرد؛
- بهتر کردن ظاهر جدول‌ها: یک پنجرهٔ جدید در برنامه‌های واژه‌پرداز و صفحه‌گسترده اضافه می‌شود که کار تغییر دادن شکل و شمایل جدول‌ها را خیلی آسان‌تر می‌کند؛
- هوشمندتر کردن نوشتن کد: اگر شما از زبان‌های برنامه‌نویسی بیسیک و پایتون در لیبره‌آفیس استفاده می‌کنید، ابزارهایی اضافه می‌شود که به شما کمک می‌کند کد را سریع‌تر و با اشتباه کمتری بنویسید. این ابزارها حدس می‌زنند که شما چه چیزی می‌خواهید بنویسید و پیشنهادهایی به شما می‌دهند؛
- اضافه شدن یک پل ارتباطی جدید: لیبره‌آفیس قرار است از یک چارچوب جدید به اسم Rust UNO پشتیبانی کند تا برنامه‌نویسان Rust هم بتوانند برنامه‌هایی بسازند که با لیبره‌آفیس کار کند؛
- باز کردن فایل‌های Markdown: قرار است لیبره‌آفیس بتواند این نوع فایل‌ها را که یک‌جور روش ساده برای نوشتن متن با نشانه‌گذاری‌های خاص است در برنامهٔ واژه‌پردازش باز کند؛
- مرتب کردن پشت‌صحنهٔ اسلایدها: بخشی از برنامهٔ Impress (برای درست کردن اسلاید) که مربوط به نشان دادن اسلایدها است، دوباره طراحی می‌شود تا نگهداری و به‌روزرسانی آن در آینده راحت‌تر باشد.
تابستان کدِ گوگل و لیبره‌آفیس
Google Summer of Code چیست؟
Google Summer of Code که به اختصار GSoC نامیده می‌شود، یک برنامهٔ جهانی و سالانه است که شرکت گوگل آن را برگزار می‌کند. هدف این برنامه، تشویق دانشجویان سراسر جهان به مشارکت در پروژه‌های نرم‌افزارهای متن‌باز (Open Source) است. در این برنامه، دانشجویان با سازمان‌های متن‌باز مختلف همکاری می‌کنند و در طول تابستان روی یک پروژهٔ مشخص کار می‌کنند. گوگل به دانشجویان شرکت‌کننده کمک‌هزینه پرداخت می‌کند و آن‌ها از راهنمایی‌های توسعه‌دهندگان با تجربهٔ این سازمان‌ها بهره‌مند می‌شوند.
هدف اصلی GSoC
- حمایت از نرم‌افزارهای متن‌باز: با جذب دانشجویان و کمک به آن‌ها برای مشارکت، GSoC به رشد و توسعهٔ پروژه‌های متن‌باز کمک می‌کند.
- آموزش و توانمندسازی دانشجویان: این برنامه فرصتی عالی برای دانشجویان است تا تجربهٔ کار عملی در پروژه‌های واقعی را کسب کنند، با ابزارها و فناوری‌های جدید آشنا شوند و از متخصصان این حوزه یاد بگیرند.
- ایجاد ارتباط بین دانشجویان و جوامع متن‌باز: GSoC به دانشجویان کمک می‌کند تا وارد جوامع متن‌باز شوند و با توسعه‌دهندگان دیگر در سراسر جهان ارتباط برقرار کنند.
ارتباط Google Summer of Code با لیبره‌آفیس
لیبره‌آفیس یک مجموعهٔ نرم‌افزار اداری آزاد و متن‌باز بسیار بزرگ و فعال است. این پروژه هر ساله در Google Summer of Code شرکت می‌کند و به‌عنوان یک سازمان راهنما و پشتیبان شناخته می‌شود.
- جذب مشارکت‌کننده: GSoC فرصتی برای لیبره‌آفیس فراهم می‌کند تا دانشجویان با استعداد از سراسر جهان را جذب کند و آن‌ها را در توسعهٔ بخش‌های مختلف این نرم‌افزار مشارکت دهد.
- انجام پروژه‌های مهم: از طریق GSoC، پروژه‌هایی که ممکن است به دلیل کمبود نیروی داوطلب به تعویق افتاده باشند، توسط دانشجویان با راهنمایی توسعه‌دهندگان لیبره‌آفیس انجام می‌شوند. این پروژه‌ها می‌توانند شامل اضافه کردن ویژگی‌های جدید، بهبود عملکرد، رفع اشکالات، یا به‌روزرسانی فناوری‌های مورد استفاده باشند.
- ورود نیروهای جدید به جامعهٔ لیبره‌آفیس: بسیاری از دانشجویانی که در GSoC با لیبره‌آفیس همکاری می‌کنند، پس از پایان برنامه نیز به عنوان مشارکت‌کننده در این پروژه باقی می‌مانند و به رشد و توسعهٔ آن کمک می‌کنند.
- تبادل دانش و تجربه: همکاری با دانشجویان دیدگاه‌های جدید و ایده‌های نو را به جامعهٔ توسعه‌دهندگان لیبره‌آفیس می‌آورد و به تبادل دانش و تجربه کمک می‌کند.
بنابراین Google Summer of Code یک برنامهٔ بسیار مهم برای لیبره‌آفیس است که به این پروژه کمک می‌کند تا با جذب دانشجویان علاقه‌مند و با استعداد، به اهداف توسعه‌ای خود دست یابد و نرم‌افزار خود را بهبود بخشد.
چرا استفاده از رقم‌های نمایشی فارسی در صفحه کلید مشکل‌آفرین است؟
اگر شما از سیستم عامل لینوکس یا نسخه‌های جدید ویندوز استفاده می‌کنید، احتمالاً با این موضوع مواجه شده‌اید که نوشتن عددها با صفحه کلید به دو شکل انجام می‌گیرد:
1. زمانی که صفحه کلید انگلیسی است، و با نوشتن رقم‌ها، 0..9 را روی صفحه می‌بینید.
2. زمانی که صفحه کلید فارسی است، و با نوشتن رقم‌ها، ۰..۹ را روی صفحه می‌بینید.
هر چند در نگاه اول داشتن رقم‌های فارسی روی صفحه کلید اتفاق خوبی به نظر می‌آید، اما چالش از آن‌جا آغاز می‌شود که هر زبانی بخواهد برای ورودی اعداد خود، به جای رقم‌های معمول، از ارقام نمایشی زبان خود بهره بگیرد، که این پردازش ورودی را گاهی دچار اشکال می‌کند.
مسیر دیگر این است که نمایش ارقام به صورت محلی به جای صفحه کلید، به نرم‌افزار نمایشگر سپرده شود، و در صورتی که رقم در زمینه متن فارسی و راست به چپ باشد، به صورت فارسی نمایش داده شود، و در صورتی که در زمینه‌های دیگر و جهت‌های متفاوت قرار گیرد، متناسب با زمینه، شکل مناسب برای نمایش رقم انتخاب می‌شود.
این مسیر دوم نیازمند اصلاح نرم‌افزار برای افزودن قابلیت نمایش ارقام فارسی است. این قابلیت مدت‌ها پیش به اپن‌آفیس (نسل قبلی لیبره‌آفیس) افزوده شده و این قابلیت در لیبره‌آفیس از ابتدا موجود بوده است. آفیس مایکروسافت از همین روش برای نمایش ارقام فارسی استفاده می‌کند.
مقایسه دو رویکرد متفاوت
در ادامه، خوبی‌ها و بدی‌ها/چالش‌های این دو مسیر را با هم مقایسه می‌کنم:
استفاده از رقم‌های محلی در صفحه کلید:
خوبی‌ها: نیاز به پشتیبانی محدود در نرم‌افزار نمایشگر متن
بدی‌ها: تنها در ورودی کاربر قابل استفاده است و همه جا کار نمی‌کند، در صورت تغییر زمینه غلط از آب درمی‌آید، بیشتر نرم‌افزارها قادر به پردازش نیستند. اگر عددها به جای دیگری از متن که زبان دیگری در آن به کار رفته انتقال یابند نتیجه اشتباه خواهد بود.
نمایش رقم‌های محلی متناسب با زمینه:
خوبی‌ها: با توجه به آگاهی از نمایش ارقام فارسی در نرم‌افزار، هم در ورودی کاربر و هم در ارقام تولید شده توسط نرم‌افزار به درستی نمایش می‌یابد. در صورت تغییر زمینه باز هم به درستی قابل استفاده خواهد بود. حتی اگر عددها به جای دیگری از متن که زبان دیگری در آن به کار رفته انتقال یابند، باز هم نتیجه درست خواهد بود.
چالش‌ها: لزوم پیاده‌سازی در نرم‌افزار نمایشگر متن
نتیجه‌گیری
نتیجه‌ای که از تحلیل بالا می‌توان گرفت این است که استفاده از عددهای نمایشی فارسی در صفحه کلید، مشکل‌آفرین است و پیشنهاد می‌شود به جای این ارقام نمایشی، روی صفحه کلید از 0..9 استفاده کنید و بقیه کار را به واژه‌پردازی مانند لیبره‌آفیس بسپرید تا نمایش صحیح عدد متناسب با زبان را برای شما انجام دهد.
لیبره‌آفیس ۲۴.۸.۷
لیبره‌آفیس ۲۴.۸.۷ منتشر شد.
این هفتمین و آخرین به‌روزرسانی جزئی برای سری ۲۴.۸ لیبره‌آفیس است و پشتیبانی از آن تا اواخر خرداد ۱۴۰۴ بیشتر نیست. پیشنهاد می‌کنیم لیبره‌آفیس را به نسخهٔ ۲۵.۲ به‌روز کنید.
شفافیت در تغییرات ردشده در یک سند
درحال حاضر، اگر کاربری تغییری را در سندی اعمال کند و این تغییر توسط دیگران رد بشود، رد کردن این تغییر بدون هیچ نشانه‌ای در سند صوت می‌گیرد که می‌تواند باعث سوءتفاهم شود. برای مثال اگر افشین بندی را به قرارداد اضافه کند و حسین آن را رد کند، افشین ممکن است تصور کند که پیشنهادش پذیرفته شده است، زیرا رد شدن آن در سند مشخص نیست.
ویژگی جدید Reinstate (که در نسخه‌های بعدی اضافه خواهد شد) این مشکل را با ایجاد یک تغییر ردیابی‌شدهٔ معکوس حل می‌کند:
- اگر افشین متنی را اضافه کرده باشد و حسین بخواهد آن را رد کند، به‌جای حذف بی‌صدا، می‌تواند با استفاده از Reinstate یک حذف ردیابی‌شده روی آن اعمال کند. این اقدام نشان می‌دهد که پیشنهاد افشین رد شده است.
- اگر افشین متنی را حذف کرده باشد و حسین بخواهد آن را بازگرداند، می‌تواند با استفاده از Reinstate همان محتوا را دوباره به سند اضافه کند، بدون نیاز به تایپ مجدد.
این ویژگی به‌ویژه در همکاری‌های گروهی مفید است، زیرا رد شدن یا بازگرداندن تغییرات سند را به‌صورت شفاف و قابل‌ردیابی نشان می‌دهد.
بنیاد اسناد
بنیاد اسناد (The Document Foundation) یک سازمان غیرانتفاعی است که هدف آن ترویج و توسعهٔ نرم‌افزارهای آزاد و متن‌باز برای کار با اسناد است. این بنیاد در سال ۲۰۱۰ (۱۳۸۹ خورشیدی) توسط گروهی از اعضای جامعهٔ اپن‌آفیس تأسیس شد، اعضایی که نگران آیندهٔ این مجموعهٔ اداری پس از خریده شدن سان‌مایکروسیستمز توسط اوراکل بودند.
هدف اصلی این بنیاد ایجاد یک مجموعهٔ اداری مستقل و با قابلیت پشتیبانی از فرمتِ باز و استاندارد ODF است که تحت کنترل هیچ شرکت خاصی نباشد. مهم‌ترین محصول این بنیاد، مجموعه‌نرم‌افزار اداری لیبره‌آفیس است که یک جایگزین قدرتمند و رایگان برای مجموعه‌های اداری تجاری محسوب می‌شود و از فرمت‌های مختلف اسناد، از جمله فرمت‌های مایکروسافت‌آفیس پشتیبانی می‌کند.
به طور خلاصه، بنیاد اسناد سازمانی است که برای توسعه و ترویج نرم‌افزارهای آزاد اداری تلاش می‌کند و لیبره‌آفیس مهم‌ترین دستاورد آن است.