درباره افشین

متولد ۲۴ دی ۱۳۵۶ و ساکن مشهد.

تنظیم طول و عرض در صفحه‌گسترده

در صفحه‌گستردهٔ لیبره‌آفیس هر ستون/ردیف طول و عرض مشخصی دارد، اما اگر داده‌هایی که وارد سلول می‌کنید به جایی بیشتر از فضای پیش‌فرض نیاز داشتند چی؟
راه ساده‌ای دارد. (عکس‌ها را در بخش نظرات گذاشته‌ایم.)

نشان‌گر ماوس را درست در حاشیهٔ هر ستون یا هر ردیف ببرید و زمانی که شکل آن به یک پیکان دوجهته تبدیل شد، ۲ بار کلیک کنید.
با این کار طول یا عرض هر ستون/ردیف متناسب با داده‌ای که در آن هست بیشتر خواهد شد.

تنظیم فضای یک ستون.

تنظیم فضای یک ردیف.

راه دیگر این است که روی ستون یا ردیف مدنظرتان راست‌کلیک کنید و گزینهٔ Optimal Width یا Optimal Height را انتخاب کنید و بعد هم اندازهٔ دلخواهتان را وارد کنید.

تنظیم دقیق و ثابت فضای یک ردیف. تنظیم دقیق و ثابت فضای یک ستون.

بالاخره راست یا چپ؟

هر واژه‌پرداز درست‌درمانی در رابط کاربری‌اش دکمه‌هایی برای تغییر جهت پاراگراف دارد.
واژه‌پرداز لیبره‌آفیس نیز از این قاعده مستثنی نیست و کاربر می‌تواند بسته به زبان سندش جهت پاراگراف‌ها را از راست به چپ (RTL) یا از چپ به راست (LTR) کند.

اما اگر در یک متن فارسی و درست وسط یک پاراگراف لازم شد متنی انگلیسی را بنویسید که در انتهای آن هم علائم سجاوندی (مثل نقطه یا علامت سؤال) بود چی؟
واضح است که در این صورت آن علائم در سمت صحیحشان قرار نمی‌گیرند.
چه باید کرد؟ آیا می‌توان وسط متن کاری کرد که سمت و سوی آن در همان جهتی باشد که لازم است؟

در استاندارد یونیکد مجموعه‌نویسه‌هایی تدوین شده است که گرچه در سند دیده نمی‌شوند، اما متن را اصطلاحاً دوسویه (دوجهته) می‌کنند.

حالا چطوری با یک صفحه‌کلید استاندارد درجشان کنیم؟
نکتهٔ مهم: صفحه‌کلید ویندوز ۱۰ اسماً استاندارد است، ولی واقعاً نیست. صفحه‌کلید استاندارد را از این پیوند نصب کنید و فعالش کنید.

در یک متن فارسی قبل از کلمهٔ انگلیسیِ مدنظرتان ALT سمت راست را همراه با ] بگیرید. حالا کلمهٔ انگلیسی‌تان را بنویسید و بعد ALT سمت راست را همراه با حرف ح بگیرید و ادامهٔ متن فارسی‌تان را بنویسید.

اگر متن شما انگلیسی بود و خواستید وسطش فارسی بنویسید، ابتدا ALT سمت راست را همراه با [ بگیرید. بعد کلمهٔ فارسی‌تان را بنویسید و در نهایت هم ALT سمت راست را همراه با حرف ح بگیرید و ادامهٔ متن انگلیسی‌تان را بنویسید.

املا و دستورِ زبان

لیبره‌آفیس برای بررسی املا و دستور زبان کلمات از فرهنگِ‌لغت‌های چندزبانه پشتیبانی می‌کند و فارسی نیز یکی از آن‌هاست.
با این حال فرهنگ‌لغتِ فارسی بسیار فقیر است و فعلاً کارایی ناچیزی دارد، بنابراین در این آموزش فرض را بر این گذاشته‌ایم که شما قصد دارید از این قابلیت در اسناد انگلیسی‌زبان بهره ببرید.

برای فعال کردن غلط‌یاب املایی و دستور زبانی دو راه وجود دارد:
۱. روش دستی
۲. روش خودکار، یعنی هم‌زمان با تایپ کردن شما.

برای روش دوم به مسیر زیر بروید:

Tools → Options → Language Settings → Language

فعال کردن املا و دستور زبان در لیبره‌آفیس

بعد در همان مسیر به Writing Aids بروید و گزینه‌های Check spelling as you type و Check grammar as you type را تیک بزنید.

و بعد باز در همان مسیر به English Sentence Checking بروید و گزینه‌های زیر Grammar Checking و Punctuation را تیک بزنید.

فعال کردن املا و دستور زبان در لیبره‌آفیس

تمام شد.
واژه‌پرداز لیبره‌آفیس از حالا به‌طور خودکار و هم‌زمان با تایپ کردن شما یک خط زیگزاگی قرمز رنگ زیر کلمهٔ نادرست می‌کشد و زیر کلماتی را هم که خطاهای دستور زبانی دارند یک خط زیگزاگی آبی‌رنگ می‌کشد.

نمایی از بررسی دستور زبان در جملاتنمایی از بررسی املای کلمات

ابزارها → گزینه ها → تنظیمات زبان → زبان

ته‌نقش

ته‌نقش زدن (Watermark) روشی برای درج هرگونه گرافیک یا متن در پس‌زمینهٔ تمام صفحات یک سند است تا اطمینان حاصل شود که آن سند کپی یا پخشِ عمومی نشده است.
به‌بیان دیگر ته‌نقش روشی برای شناسایی اسنادِ اصل از اسنادِ کپی‌شده یا تکثیرشده است.

برای ته‌نقش زدن اسناد می‌توان از کلماتی مانند «پیش‌نویس» یا «کپی نکنید» یا «محرمانه» به عنوان پس‌زمینه‌ای شفاف برای همهٔ صفحات یک سند استفاده کرد.

راه‌های مختلفی برای انجام آن وجود دارد، اما دو روش زیر به‌نظر من ساده‌ترینشان هستند:

  1. استفاده از متن به‌عنوان پس‌زمینه؛
  2. استفاده از تصویر به‌عنوان پس‌زمینه

در روش اول به مسیر زیر بروید:

Font → Watermark

بعد در پنجرهٔ ته‌نقش متن دلخواهتان را بنویسید و فونت، رنگ متن، میزان شفافیت متن و زاویهٔ قرار گرفتنش روی کاغذ را تنظیم کنید.

در روش دوم به مسیر زیر بروید:

Format → Page
Area → Bitmap → Add/Import button

عکس دلخواهتان را انتخاب کنید و نامی به آن بدهید.
حالا باید موقعیت قرار گرفتنش در سند را تنظیم کنید. برای این کار از گزینه‌های Style گزینهٔ Custom Positioning/Size و سپس Center را انتخاب کنید.
در نهایت هم در برگهٔ Transparency و انتخاب گزینهٔ Transparency Mode میزان شفافیت تصویرتان را روی ۵۰ درصد بگذارید.

بیشینه‌ها (حداکثرها) در صفحه‌گسترده

یکی از جنبه‌های ضروری هر برنامهٔ صفحه‌گسترده ظرفیتش در مدیریت داده‌هاست.
صفحه‌گستردهٔ لیبره‌آفیس نیز از این قاعده مستثنی نیست و در تعداد ردیف‌ها، ستون‌ها و سلول‌هایی که می‌تواند مدیریت کند محدودیت‌هایی دارد.
در این یادداشت فرض را بر این گذاشته‌ایم که شما از نسخهٔ ۷.۳ به بعد لیبره‌آفیس استفاده می‌کنید.

  • بیشینهٔ تعداد ستون‌ها در هر هر کاربرگ ۱۶٫۳۸۴ ستون یعنی از ستون A تا ستون XFD
  • بیشینهٔ تعداد ردیف‌ها در هر کاربرگ ۱٫۰۴۸٫۵۷۶ ردیف یعنی ۲ به توان ۲۰ ردیف
  • بیشینهٔ تعداد سلول‌ها در هر کاربرگ ۱٫۰۷۳٫۷۴۱٫۸۲۴ سلول یعنی ۲ به توان ۳۰ سلول که تقریباً بیش از یک میلیارد است
  • بیشینهٔ تعداد نویسه‌ها در هر یک سلول ۲٫۱۴۷٫۴۸۳٫۶۴۸ نویسه یعنی تقریباً ۲ به توان ۳۱ که تقریباً ۷۰ میلیون نویسه است
  • بیشینهٔ تعداد کاربرگ‌ها در یک صفحه‌گسترده ۱۰,۰۰۰ کاربرگ
  • بیشینهٔ تعداد نویسه‌ها در خروجی یک تابع ۲ به توان ۲۸ نویسه
  • بیشینهٔ تعداد توکن‌های فرمول‌ها ۸٫۱۹۲ توکن.

نمایی از بیشینه (حداکثر) تعداد ستون‌ها و ردیف‌ها در صفحه‌گستردهٔ لیبره‌أفیس

نکتهٔ مهم

اگرچه صفحه‌گستردهٔ لیبره‌آفیس فضای کاری گسترده‌ای را فراهم می‌کند، اما ضروری است که شما هم هنگام کار با کاربرگ‌ها یا فایل‌های صفحه‌گستردهٔ بزرگ، قدرت پردازش سیستم و میزان حافظهٔ آن را در نظر داشته باشید.
اگر سیستم شما خیلی قدرتمند نیست، برای پیشگیری از کند شدن کار در صفحه‌گسترده لازم است که فرمول‌های خود را بهینه کنید، از تکنیک‌های تلفیق داده‌ها استفاده کنید یا داده‌های خود را در چندین صفحه تقسیم کنید و خلاصه اینکه اعداد و ارقام بزرگی که در بالا آوردیم، به این معنی نیست که بار بیش از حدی بر شانه‌های لیبره‌آفیس بگذارید.

متن‌های آماده

یکی از قابلیت‌های واقعاً مفید واژه‌پرداز لیبره‌آفیس قابلیت درج متن‌های از پیش آماده است.
یعنی چی؟
فرض کنید شما اَسنادی را آماده می‌کنید که قسمت‌های خاصی از آن در همهٔ سندها ثابت است و تغییر نمی‌کنند، مثلاً مقدمهٔ سند، امضا و تاریخ سند و… .
حالا باید چی کار کنیم؟
ابتدا متن خود را بنویسید. حتی می‌توانید از فیلدها هم استفاده کنید.
بعد با CTRL+A کل متن را انتخاب کنید.
حالا CTRL+F3 را بزنید تا پنجرهٔ AutoText باز شود.
حالا روی My AutoText کلیک کنید و بعد روی دکمهٔ AutoText کلیک کنید و گزینهٔ New را انتخاب کنید.
تمام شد.

درج متن‌های آماده در سند

از این پس دو سه حرف اول از آن متنِ آماده را که تایپ کنید، خودِ لیبره‌آفیس یک کادر کوچک باز می‌کند و پیشنهاد درج آن متن را می‌دهد.
شما فقط کافی است کلید Enter را بزنید تا در سند درج شود.
متنِ آماده حتی می‌تواند بیش از یک صفحه باشد.
شما یک بار از این قابلیت استفاده کنید، اگر لذتش زیر زبانتان نرفت.

@libreoffice_ir

جست‌وجوی راحت‌تر در توابع

در صفحه‌گستردهٔ لیبره‌آفیس، اگر دکمه‌های ALT+5 را بفشارید (با این فرض که زبان صفحه‌کلید در وضعیت تایپ انگلیسی باشد) فهرست توابع (Functions) در نوار کناری برایتان باز خواهد شد.
مشکل اینجا بود که شما نمی‌توانستید میان توابع بگردید و ناچار بودید آن فهرست طولانی را بالا و پایین کنید تا تابع مدنظرتان را پیدا کنید.

در نسخهٔ پیشِ‌رو (۲۴.۲) این مشکل برطرف شده است.

جست‌وجوی راحت‌تر در توابع